80 રૂપિયા ઉધાર લઈને લિજ્જત પાપડ બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું, આજે છે કરોડો રૂપિયાનું ટ્નઓવર
મુંબઈના રહેવાસી જસવંતી જમનાદાસે આ કહેવત સાચી પડી. જસવંતી જમનાદાસના નામથી બહુ ઓછા લોકો પરિચિત હશે, પરંતુ આખો દેશ તેમના કામ વિશે જાણે છે. તમે લિજ્જત પાપડનું નામ તો સાંભળ્યું જ હશે, જે લગ્ન, તહેવાર કે તહેવારના દરેક પ્રસંગે તમારી થાળીમાં હોય છે. આ લિજ્જત પાપડને જસવંતી બેન દ્વારા તેના 6 મિત્રો સાથે વર્ષ 1959 માં સૌપ્રથમ પીરસવામાં આવ્યું હતું. ગામની પૃષ્ઠ ભૂમિમાંથી આવતા અને ઓછા ભણેલા હોવાથી જસવંતી બેને પોતાની મહેનત અને સમર્પણથી નાનો ધંધો શરૂ કર્યો.સફળતાના શિખરે પહોંચી ગયો છે.
જસવંતી બેનના સંઘર્ષની સ્ટોરી જસવંતીબેને તેના 6 મિત્રો સાથે 80 રૂપિયાની લોન સાથે પાપડનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો. આ તમામ મહિલાઓ ગુજરાતી પરિવારની હતી, તેથી સ્વાભાવિક છે કે તેઓ પાપડ-ખાખરા બનાવવામાં નિષ્ણાત હતા. 15 માર્ચ 1959 ના રોજ આ મહિલાઓ દ્વારા લિજ્જતનો પહેલો પાપડ ઉજવવામાં આવ્યો હતો.
ઉધાર નાણાંથી બિઝનેસ શરૂ થયો 80 રૂપિયાની ઉધ્ધાર સાથે મહિલાઓએ પાપડ બનાવવાનું મશીન ખરીદ્યું અને સાથે મળીને તેઓ પાપડ બનાવી શક્યા.જરૂરી વસ્તુઓ પણ ખરીદી. શરૂઆતમાં, મહિલાઓએ પાપડના ચાર પેકેટ બનાવ્યા અને એક વેપારીને વેચ્યા. આ પછી વેપારીએ મહિલાઓ પાસેથી વધુ પાપડની માંગણી કરી. આ પછી મહિલાઓએ દિવસ -રાત કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને દિન -પ્રતિદિન વેચાણ ચારગણું વધતું રહ્યું.
આ પછી વેપારીએ પાપડની ગુણવત્તા સુધારવા કહ્યું. તે જ સમયે, તેમણે આ મહિલાઓને એકાઉન્ટ હેન્ડલિંગ, માર્કેટિંગ વગેરે વિશે તાલીમ આપવામાં પણ મદદ કરી. આ સાત મહિલાઓનું આ જૂથ સહકારી વ્યવસ્થા બની ગયું. 18 વર્ષથીવૃદ્ધ જરૂરિયાતમંદ મહિલાઓ ઉમેરવામાં આવી હતી. લિજ્જત પાપડના વ્યવસાયે તેમને તે સમય દરમિયાન 6196 ની વાર્ષિક આવક આપી હતી અને ટૂંક સમયમાં જ હજારો મહિલાઓ તેમાં જોડાઈ.
પાપડને તેનું નામ મળ્યું વર્ષ 1962 માં મહિલાઓના આ સમૂહને ‘શ્રી મહિલા ગૃહ ઉદ્યોગ લિજ્જત પાપડ’ નામ આપવામાં આવ્યું હતું. લિજ્જત એક ગુજરાતી શબ્દ છે જેનો અર્થ થાય છે સ્વાદિષ્ટ. 1962-63માં, આ જૂથની વાર્ષિક આવક 1 લાખ 82 હજાર સુધી પહોંચી હતી. ચાર વર્ષ પછી, વર્ષ 1966 માં, લિજ્જત સોસાયટીઝ રજિસ્ટ્રેશન એક્ટ 1860 હેઠળ નોંધાયેલું.. સતત ધંધાની ઊચાઈઓને સ્પર્શતા આ ગ્રુપે પાપડ સિવાય ખાખરા, મસાલા અને બેકરી પ્રોડક્ટ્સ પણ બનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. માત્ર ચાર પેકેટ વેચીને ધંધો શરૂ કરનાર લિજ્જત પાપડ વર્ષ 2002 માં 100 કરોડ સુધી પહોંચી ગયું છે.
હાલમાં, ભારતમાં આ જૂથની 60 થી વધુ શાખાઓ છે, જેમાં 45 હજારથી વધુ મહિલાઓ કામ કરી રહી છે. હજાર કરોડનું ટર્નઓવર લિજ્જત પાપડને વર્ષ 2002 માં ઇકોનોમિક ટાઇમ્સ બિઝનેસ વુમન ઓફ ધ યર એવોર્ડ, 2003 અને 2005 માં દેશનો શ્રેષ્ઠ કુટીર ઉદ્યોગ એવોર્ડ મળ્યો.
એપીજે અબ્દુલ કલામને દેશના તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા બ્રાન્ડ ઇક્વિટી એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. 80 રૂપિયાની લોનથી શરૂ થયેલો પાપડનો બિઝનેસ હવે આખી દુનિયામાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે અને તેનું ટર્નઓવર લગભગ 100 કરોડ રૂપિયા છે.